Nieuwe vitrines voor de tentoonstelling
Het Grebbelinie Bezoekerscentrum heeft onlangs nieuwe vitrines ontvangen, een welkome aanvulling die perfect past bij de uitbreiding van onze museale tentoonstelling. De nieuwe vitrines bieden de mogelijkheid om de collectie op een moderne en overzichtelijke manier uit te breiden. Hierdoor krijgen de bezoekers een nog betere indruk van de historische betekenis van de Grebbelinie.
Nieuwe uitbreiding
Met de uitbreiding van het museum wordt een belangrijke stap gezet in het behoud en de presentatie van dit unieke stukje Nederlands erfgoed. Nieuwe exposities en tentoonstellingen kunnen dankzij de vitrines worden ingericht, waarbij objecten uit de Tweede Wereldoorlog, kaarten en persoonlijke verhalen een prominente plek krijgen. Dit alles draagt bij aan een rijkere beleving voor bezoekers van alle leeftijden.
De geschiedenis moet blijven leven
De Grebbelinie, ooit een verdedigingslinie, vertelt verhalen over strijd, opoffering en bescherming. Door deze uitbreiding en de komst van de vitrines wordt dit verhaal op een meeslepende manier gedeeld. Het bezoekerscentrum groeit daarmee steeds meer uit tot een dynamische plek waar geschiedenis tot leven komt en waar men meer kan leren over het belang van dit erfgoed voor Nederland.
Binnenkort te bewonderen
Vanaf 1 april a.s. zijn de vitrines klaar en kan men ze bewonderen. Het bezoekerscentrum De Grebbelinie nodigt iedereen uit om de vernieuwde ruimtes dan te komen ontdekken en zich te laten inspireren door de indrukwekkende collectie en verhalen die hier worden verteld.
Wandelen door de weilanden
Wandelen door de weilanden langs de Schalm in Renswoude is een ervaring die je niet wilt missen. Vanuit het bezoekerscentrum is deze prachtige wandeling te maken, langs de Linie van Juffrouwwijk en de Batterij aan de Schalmdijk. (3 km)
Rust en ruimte
De uitgestrekte groene velden bieden een panoramisch uitzicht dat je het gevoel geeft dat je in een schilderij wandelt. Je komt langs kazematten en bunkers van de Grebbelinie die ook na meer dan 80 jaar ongenaakbaar in het landschap opgaan. De rust en stilte zijn verfrissend, ideaal voor wie even wil ontsnappen aan de drukte van het dagelijks leven. Tijdens je tocht kun je ook genieten van de lokale flora en fauna; je komt diverse wilde bloemen en vogels tegen die hier hun thuis hebben.
Als je hier loopt kun je je moeilijk voorstellen dat in de maanden voorafgaand aan de inval van Duitsland in de meidagen van 1940, hier alles zoveel mogelijk werd weggehaald, zowel de boerderijen als de planten en bomen. Alles om een zo goed mogelijk schootsveld te krijgen.
Goed voorbereid
Voor een geslaagde wandeling zijn er enkele praktische tips te overwegen. Draag comfortabele wandelschoenen, vooral omdat de paden soms modderig kunnen zijn na een regenbui.
Natuurlijk is de wandeling uitstekend te combineren met een bezoek aan de expositie in het bezoekerscentrum. In de expositieruimte is een speciale hoek met brochures over de verdedigingswerken in de Grebbelinie, waaronder de Linie van Juffrouwwijk en de Batterij aan de Schalmdijk. Gratis mee te nemen voor expo-bezoekers!
Een wandeling door de weilanden bij de Schalm is een ontspannende en verkwikkende ervaring. Of je nu een doorgewinterde wandelaar bent of gewoon op zoek bent naar een rustige middag, deze route biedt voor ieder wat wils. Vergeet je camera niet om de prachtige uitzichten vast te leggen!
Living History
De centrale ligging en goede bereikbaarheid van het Fort aan de Buursteeg maakt het tot een aantrekkelijke plek voor groepen die zich bezighouden met re-enactment. Hierbij worden historische gebeurtenissen of periodes nagespeeld of uitgebeeld.
Het Grebbelinie bezoekerscentrum regelt de ontheffing m.b.t. overnachten in overleg met de gemeente, zodat de groepen kunnen overnachten in een historische omgeving. De verenigingen zorgen zelf voor eventuele vergunningen als (vuur)wapens worden gedragen, die voor de demonstraties worden gebruikt, zoals kanonnen en musketten.
De samenwerking tussen historische groepen en het centrum gebeurt met gesloten beurs, omdat beide partijen plezier beleven aan het verblijf. De re-enactors stellen hun eigen programma samen, of ze nu komen oefenen, een gezellig weekend in historisch uniform willen beleven, of demonstraties willen geven. Het publiek komt doorgaans graag een kijkje nemen bij de oefeningen, die prachtige plaatjes opleveren.
Vanwege de lange geschiedenis van de Grebbelinie passen groepen uit diverse periodes in het fort: inmiddels begroetten we al militairen uit de Tachtigjarige Oorlog, de Napoleontische oorlogen en de Tweede Wereldoorlog. Op de grote foto is een groep zichtbaar die de Prinses Irene Brigade uitbeeldde in 2022. Op de activiteitenkalender worden in de komende periode de historische groepen vermeld, die hun tenten gaan opslaan in het Fort aan de Buursteeg.
Maakt u ook deel uit van een living history groep en wilt u meer weten van een verblijf op het fort? Neem contact met ons op via het contactformulier.
Onderkomen PAG
Het Nederlandse leger had in 1940 vrijwel geen tanks, maar moest zich wel voorbereiden op ‘vechtwagens’ van de tegenstander. Daarvoor werd modern pantserafweergeschut besteld; deze 386 stukken kregen een plek op strategische plaatsen in linies en forten. In het fort aan de Buursteeg zijn op twee plaatsen de betonnen wanden van onderkomens teruggevonden, waar dergelijk geschut heeft gestaan.
Eén van de twee posities is weer zichtbaar gemaakt met hulp van defensie en de Stichting Grebbelinie. Het schietgat kijkt uit op de spoorlijn en de Klompersteeg, waar de vijand werd verwacht. Van een ander onderkomen werden drie betonnen elementen aangetroffen, deze zijn aan de noordzijde neergelegd, dicht bij de oorspronkelijke positie.
Tijdens rondleidingen wordt o.a. verteld wat de bemanning van de onderkomens meemaakte tijdens de meidagen van 1940. Deze informatie komt uit de archieven (o.a. NIMH), maar ook uit ooggetuigenverslagen van mensen die het Grebbelinie Bezoekerscentrum bezoeken en de oorlog hebben meegemaakt, of de directe nakomelingen daarvan. Het Grebbelinie Bezoekerscentrum wordt veel bezocht door de families van de 50.000 militairen die in de Grebbelinie dienden.
Wilt u ook iets delen met het bezoekerscentrum? Neem contact op via het contactformulier.
Camouflage en maskering
In het Fort aan de Buursteeg staat een beschadigde bunker uit de Duitse periode van de linie, die toen deel uitmaakte van de Pantherstellung. Deze linie verbond de Westwall met het IJsselmeer, waarmee de westzijde van het Duitse rijk veel beter te verdedigen leek bij een aanval uit het westen. Onder leiding van de Organisation Todt werden meer dan 20 bunkers gebouwd tussen Wageningen en Nijkerk. In het centrale deel van de Gelderse Vallei werd de oude Grebbelinie gebruikt.
De bunkers waren opvallende rechthoekige gebouwen die van afstand zichtbaar waren. Omdat ze te groot waren om te camoufleren werden ze gemaskeerd, vermomd als het ware. De indruk werd gewekt dat er een Veluws huisje stond, compleet met raampjes en gordijnen. Met hulp van de Stichting Grebbelinie is deze tekening uit 1945 weer zichtbaar gemaakt. Twee zijden van de bunker hebben hun naoorlogse betonkleur behouden, met hier en daar nog roodbruine verfresten resten van de maskering.
Op enkele Nederlandse kazematten is nog camouflageverf te zien uit 1940, waarmee de betonnen gebouwtjes iets meer op gingen in hun omgeving.
In de museumwinkel zijn diverse bouwplaten verkrijgbaar waar deze camouflage zichtbaar is. In de Grebbelinie zijn twee kazematten weer voorzien van deze vlektekening; in Veenendaal en Leusden.
Bastions en grachten
Het oude aarden fort heeft een lange geschiedenis, maar werd na de Tweede Wereldoorlog een akker (zuidzijde) en een camping (noordzijde). De oude situatie is in de periode 2012-2014 hersteld: de brede grachten voor de bastions aan de frontzijde, maar ook binnengrachten en keelgrachten omgeven de versterking.
Op het oog is het water weer precies zoals het was in 1786, alleen de cunette ontbreekt. Dat was een plaatselijke verdieping van de gracht in het midden, waarmee werd voorkomen dat aanvallers wadend de overkant haalden. De gracht verdween overigens niet alleen door het parkeerterrein van de camping: op oude kaarten en luchtfoto’s is te zien dat de gracht langzaam dichtslibde tot er niet veel meer van over was dan een brede greppel.
Aangezien de vijand uit het oosten werd verwacht is het fort daarop gericht. Twee grote bastions boden de gelegenheid om de toegangswegen (Buursteeg en spoorweg) af te sluiten en te verdedigen. Beide bastions zijn voorzien van aarden kanonemplacementen: daar kon het geschut worden geplaatst als de militaire situatie daar om vroeg. Met bijzondere dagen staan er weer kanonniers achter de aarden borstwering.
Bij de balie van het bezoekerscentrum is een wandelkaartje verkrijgbaar (€ 1,20) waar de bezienswaardigheden op worden aangeduid. Hennie Vaessen maakte hiervoor een vogelvluchttekening, waarmee het vestingwerk ineens zichtbaar wordt.