Een pentekening met een verhaal
Het Grebbelinie bezoekerscentrum maakt in 2025 werk van het herdenkingsjaar. Geholpen door vele bezoekers wordt een nieuwe wisselexpositie voorbereid over bezetting en bevrijding. Recent bracht de zoon van artillerieofficier 2e luitenant B.J.A.M. Luykx een bijzondere pentekening mee. De vader van de heer Luyks ontving het schilderij na de oorlog van zijn commandant, majoor van den Abeelen. Tijdens de mobilisatie dienden beiden bij de staf van het 15e regiment artillerie waar ze bevriend raakten. In mei 1940 ondersteunden de houwitsers van dit regiment de troepen op de Grebbeberg. Enige tijd later trok men zich terug op de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Luykx ontkwam de gehele oorlog aan krijgsgevangenschap, maar commandant Van den Abeelen gaf in 1942 of 1943 gehoor aan de oproep om zich te melden. Net als zijn medeofficieren zal hij gedacht hebben dat het om een controle of handtekening ging, maar de militairen werden op transport gezet.
We zien op de tekening een statig en wat somber gebouw; een met sneeuw bedekt Stammlager 371 in Stanislau. Dat was een krijgsgevangenkamp voor officieren in het huidige Oekraïne waar de commandant van het 15e regiment Artillerie een flinke periode verbleef. De majoor tekende het uitzicht vanuit zijn kamer in 1943 toen hij ver van huis en afgezonderd van zijn familie wachtte op de bevrijding van het kamp. Het onderkomen op de tekening toont niet het gangbare beeld van een kamp; in feite was het een voormalige kazerne die werd gebruikt toen het naastgelegen kamp overbevolkt raakte. Toen Stalag 371 vanwege de opmars van het Russische leger werd ontruimd tussen 10 en 12 januari 1944, betekende dat niet dat de Nederlandse officieren meteen hun vrijheid tegemoet gingen. Ze werden overgeplaatst naar Oflag 67 Neubrandenburg ten noorden van Berlijn. Daar zouden ze blijven tot het einde van de oorlog.
Voor de vader van de heer Luykx zou Bevrijdingsdag altijd speciaal blijven. Als het Wilhelmus ten gehore werd gebracht tijdens TV-uitzendingen ging iedereen in het gezin staan en werd meegezongen. Stanislau heet nu Ivano-Frankivsk, de gebouwen van de tekening bestaan nog en zijn in gebruik bij de Oekraïense luchtmacht.
De expositie over bezetting en bevrijding zal naar verwachting 1 april 2025 geopend worden.
Meer informatie over kamp Stanislau
20 januari 2025
Droog wandelen door de waterlinie
Jaarlijks nemen gidsen circa 2.500 deelnemers mee met een rondleiding over het Fort aan de Buursteeg. Velen van hen genieten tijdens de wandeling van een zonnetje, maar sommige groepen bewegen in de regen langs de kazematten en bunkers. Dankzij de steun van de gemeente Veenendaal kunnen wandelaars en gidsen tijdens rondleidingen voortaan schuilen onder stevige groene paraplu's. Een mooi uniform gezicht, fraaie promotie en vooral ongestoord genieten van het natuurgebied met een militaire geschiedenis.
De eerste rondleidingen van 2025 zijn alweer geschiedenis. Wilt u met uw familie, bedrijf, school of vrienden een rondleiding boeken? Loop even langs bij de balie, of neem contact op via het reserveringsformulier. Individuele deelnemers kunnen maandelijks meewandelen met de open rondleiding op de eerste zondag van de maand om 14.00 uur. Zie ook de activiteitenkalender. En met regen hoeft u niet meer thuis te blijven! De leenparaplu's staan voor u klaar.
Meer informatie over rondleidingen...
20 januari 2025